ช่วงความถี่เสียงอีควอไลเซอร์ , ย่านความถี่อีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer)

Home » เกร็ดความรู้ (Tip & Trick) » มารู้จักช่วงความถี่เสียงของอีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer) ก่อนใช้งาน

Estimated reading time: 4 นาที

SoundDD.Shop ได้สรุปและรวบรวมข้อมูลของ ช่วงความถี่เสียงอีควอไลเซอร์, ย่านความถี่อีควอไลเซอร์ (Frequency Equalizer) แต่ละย่านแตกต่างกันอย่างไร? ช่วงความถี่ของเครื่องดนตรีอยู่ที่เท่าไหร่? บทความนี้เรามีคำตอบ!!

สารบัญ

ย่าน “ความถี่ของเสียง” สามารถแบ่งออกได้ดังนี้…
แบ่งตามชนิดของเสียง ความถี่จะถูกแบ่งออกดังนี้
สรุป

DBX 2231 เครื่องปรับแต่งความถี่สัญญาณเสียง (อีคิว / หรือตัวปรับแต่งเสียง/ มี Limiter ในตัว / 31 band X 2 stereo) Original price was: ฿38,800.Current price is: ฿24,900. (รวม VAT 7% แล้ว)

ก่อนทำการปรับแต่งอีคิว (EQ) สิ่งที่เราต้องรู้…

ย่าน “ความถี่เสียง” ที่มนุษย์สามารถรับรู้ และได้ยิน นั่นคือช่วงความถี่ 20 Hz – 20,000 Hz ซึ่งถือว่าเป็นช่วงความถี่ที่กว้าง โดยส่วนมากเราจะนิยมเรียกย่านความถี่ของเสียงโดยรวมว่า ย่านเสียงทุ้ม, ย่านเสียงกลาง, ย่านเสียงแหลม

ย่าน “ความถี่ของเสียง” สามารถแบ่งออกได้ดังนี้…

ย่าน ซับ ( Sub Bass )

อยู่ในช่วง 20 Hz – 60 Hz ควบคุมเสียงกระหึ่ม เสียงของการสั่นสะเทือน ซึ่งลำโพงที่ให้เสียงย่านนี้ ถือว่าต้องมีคุณภาพพอสมควร โดยส่วนใหญ่เสียงที่ย่านนี้ถูกผลิตออกมา จะมาจากลำโพงซับวูฟเฟอร์

ย่านเบส ( Bass )

อยู่ในช่วง 60 Hz – 250 Hz เป็นย่านความถี่ต่ำสุดของงานมิกซ์เสียง เป็นความถี่ระดับพื้นฐาน (Fundamental) ของกีตาร์เบส และเครื่องดนตรีประเภทให้จังหวะ อย่างเช่น Kick-Drum ของกลองชุด ย่านความถี่นี้ควบคุมความเต็มความแน่นของเสียงนั้นๆ ซึ่งเสียงในย่านนี้จะเป็นตัวกำหนดของเขตระหว่างเสียงเบส และเสียงกลาง

ย่านมิดโลว ( Low midrange )

อยู่ในช่วง 250 Hz – 500 Hz เป็นย่านความถี่เสียง Harmonics แรกของเครื่องดนตรีส่วนใหญ่ โดยทั่วไปมักถูกมองว่าเป็นช่วงเสียงเบส การเพิ่มสัญญาณประมาณ 300 Hz จะเพิ่มความชัดเจนให้กับเสียงเบสและเครื่องสายที่มีเสียงต่ำ

ย่านกลาง ( Midrange )

อยู่ในช่วง 500 Hz – 2,000 Hz ย่านความถี่นี้สำคัญสำหรับเสียงพูด หรือ เสียงร้อง และจะเป็นตัวกำหนดความเด่น ความชัดเจนของเครื่องดนตรีประเภท Mid-range การปรับเพิ่มระดับเสียงในย่านนี้มากเกินไป เมื่อฟังไปนานๆ อาจจะทำให้ล้าหูได้

ย่านกลาง-แหลม ( Upper midrange )

อยู่ในช่วง 2,000 Hz – 4,000 Hz เป็นย่านทีตอบสนองกับการได้ยินของมนุษย์มากที่สุด ควบคุมความระยะใกล้-ไกล และ ความชัดเจน ของเครื่องดนตรี และเสียงร้อง การปรับเพิ่มระดับเสียงในย่านนี้มากเกินไปจะทำให้ได้เสียงหยาบกระด้าง และการเพิ่มเสียงในย่านนี้จะได้ความพุ่งของเสียง

ย่านแหลม ( Presence )

อยู่ในช่วง 4,000 Hz – 6,000 Hz ย่านนี้จะสัมพันธ์สอดคล้องกับความใส ความชัดเจน, เสียงฉ่า (Sizzle) ถ้าบูสย่านความถี่นี้มากเกินไป จะทำให้เกิดเสียงแหลมที่บาดหู ระคายหูได้ ในทางกลับกันถ้ามีเสียงในย่านความถี่นี้น้อยเกินไปจะทำให้เสียงนั้นฟังดูว่าอยู่ไกลไม่ชัดเจน

ย่านแอร์ ( Brilliance )

อยู่ในช่วง 6,000 Hz – 20,000 Hz ย่านที่สร้างความ Hi-Fi ของเสียง สร้างความโปร่งใสให้กับเสียงร้องและเครื่องดนตรี การบูสเสียงย่านแอร์มากเกินไปอาจจะทำให้เสียง Hiss หรือเสียง น้อยซ์ ขึ้นมาได้

หากเราแบ่งตามชนิดของเสียงเครื่องดนตรี ความถี่จะถูกแบ่งออกดังนี้

เสียงเครื่องดนตรีประเภทดีด

Bass Guitar – ความถี่หลัก 40 Hz – 1 kHz / ความถี่รอง 1kHz – 4 kHz
Electric Guitar – ความถี่หลัก 80 Hz – 1.5 kHz / ความถี่รอง 1.5 kHz – 50 kHz
Acoustic Guitar – ความถี่หลัก 80 Hz – 1.5 kHz / ความถี่รอง 1.5 kHz – 50 kHz

เสียงคนร้อง

Male Vocal – ความถี่หลัก 100 Hz – 800 Hz / ความถี่รอง 800 Hz – 8 kHz
Femal Vocal – ความถี่หลัก 250 Hz – 1 kHz / ความถี่รอง 1 kHz – 8 kHz

เสียงเครื่องดนตรีประเภทเป่า

Tuba – ความถี่หลัก 30 Hz – 380 Hz / ความถี่รอง 380 Hz – 2 kHz
French Horn – ความถี่หลัก 60 Hz – 800 Hz / ความถี่รอง 800 Hz – 5 kHz
Trombone – ความถี่หลัก 60 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 5 kHz
Trumpet – ความถี่หลัก 180 Hz – 1.2 kHz / ความถี่รอง 1.2 kHz – 9 kHz
Bassoon – ความถี่หลัก 60 Hz – 620 Hz / ความถี่รอง 620 Hz – 9 kHz
Tenor Sax – ความถี่หลัก 120 Hz – 650 Hz / ความถี่รอง 650 Hz – 8 kHz
Alto Sax – ความถี่หลัก 150 Hz – 800 Hz / ความถี่รอง 800 Hz – 8 kHz
Accordion – ความถี่หลัก 180 Hz – 1 kHz / ความถี่รอง 1 kHz – 7 kHz
Clarinet – ความถี่หลัก 150 Hz – 2 kHz / ความถี่รอง 2 kHz – 12.5 kHz
Oboe – ความถี่หลัก 225 Hz – 1.5 kHz / ความถี่รอง 1.5 kHz – 12.5 kHz
Flute – ความถี่หลัก 250 Hz – 2.5 kHz / ความถี่รอง 2.5 kHz – 12 kHz
Piccolo – ความถี่หลัก 600 Hz – 4 kHz / ความถี่รอง 4 kHz – 12.5 kHz

เสียงเครื่องดนตรีชนิดเคาะ

Keyboad – ความถี่หลัก 20 Hz – 4 kHz / ความถี่รอง 4 kHz – 8 kHz
Pipe Organ – ความถี่หลัก 20 Hz – 7 kHz
Piano – ความถี่หลัก 25 Hz – 1.5 kHz
Harpsichord – ความถี่หลัก 40 Hz – 1.5 kHz
Harp – ความถี่หลัก 30 Hz – 7 kHz

เสียงเครื่องดนตรีชนิดเคาะ

Double Bass – ความถี่หลัก 30 Hz – 300 Hz / ความถี่รอง 300 Hz – 5 kHz
Cello – ความถี่หลัก 60 Hz – 500 Hz / ความถี่รอง 500 Hz – 7 kHz
Viola – ความถี่หลัก 125 Hz – 1 kHz / ความถี่รอง 1 kHz – 7 kHz
Violin – ความถี่หลัก 200 Hz – 1.25 kHz / ความถี่รอง 1.25 kHz – 16 kHz

ย่านความถี่ในงาน Live Sound หรืองานแสดงดนตรีสด

20 Hz : ให้เสียงเบสทุ้มลึก บางครั้งออกอาการเบลอ ควรปรับอย่างระมัดระวัง
25 Hz : ให้เสียงเบสที่ทุ้มลึก ถ้าบูทมากเบสจะคราง รักษาระดับให้ดี
31.5 Hz : เสียงเบสเดินเรียบ ลูกเบสริทึ่ม เบสดรัมจะหนา และอาจเบลอได้ คัทตรงนี้ได้ลูกกระเดื่องหลายสไตล์ ทุ้มแบบบลู หรือสดแบบร็อค
40 Hz : ให้เสียงเบสที่ชัดเจน เสียงทุ้มตํ่าของเบสดรัม
63 Hz : ให้เสียงเบสที่ชัดเจน เบสดรัมที่มีนํ้าหนัก และกระแทกกระทั้น เสียงทุ้มของกลองทอม
80 Hz : จุดที่สำคัญที่สุดของเสียงเบส และกระเดื่อง นํ้าหนักเสียงทั้งหมดของสองเครื่องดนตรี จะอยู่ที่ตรงนี้
100 Hz : ให้เสียงโซโล่เบสที่ชัดเจน เสียงกระเดื่องกระแทก ถ้าต้องการกระเดื่องแข็งๆแบบเพลงร็อค เพลงลูกทุ่ง ควรคัทลง
125 -200 Hz : ให้เสียงแข็งๆของเบสและกระเดื่อง เสียงบวมๆของกลองทอม เป็นชวงที่ควรคัทลง ไม่ว่าสภาพห้องยังไง เพราะเสียงจะไม่นุ่มเลยถ้าบูทขึ้น
250 Hz : ให้ลูกชัดเจนของกระเดื่อง และเบสเสียงทุ้มของสแนร์ และกลองทอม เสียงร้องจะทุ้มลึกๆ
315 Hz : ให้เสียงร้องที่นุ่มๆอิ่มๆ กระเดื่องกระแทกหนัง เสียงตบเบส ช่วงที่หนาพอสมควรในเสียงกลาง
400 Hz : เสียงร้องจะอิ่ม นุ่มทุ้ม มีนํ้าหนักได้อารมณ์ โดยเฉพาะเพลงลูกกรุง ช่วงหนีความถี่ของกระเดื่องกับเบส สแนร์เสียงเต็ม ดังตั๊บๆเสียงกลองทอมชัด
500 Hz : ให้เสียงกลางที่ชัดเจน ทั้งเสียงร้องและดนตรีหนา แน่น
630 Hz : ให้เสียงกลาง ช่วยเพิ่มให้ 500 Hz ฟังชัดขึ้น กลองทอมเสียงเต็ม กังวาน
800 Hz : เสียงชัดถ้อย ชัดคำ แต่อย่าไปบูทมากนะครับ มันจะเหมือนพูดในโอ่ง ทอมกังวาล
1 KHz : เสียงพูดใส ชัดเจน เสียงตบเบส และ หัวกระเดื่อง
1.6 KHz – 2 KHz : ช่วงเสียงกลางที่คม ๆ เสียงพูดจะหนามาก แต่เวลาร้องควรลด เพราะไม่นุ่ม ปลายกระเดื่องเสียงหนังคม ๆ เสียงติ๊ก ๆ ของเบส
2.5 KHz – 3.15 KHz : เอฟเฟคเสียงรีเวิร์บชัดเจน น่าฟัง ปลายเสียงร้องสดใส เสียงไฮแฮท คมชัด หัวกลองทอม
4 KHz – 6.3 KHz : ทุกอุปกรณ์ เสียงคม บาดหู ควรลด เสียงร้องแหลมคมแทงหู เหมือนเสียงไตรภพ ในรายการ เกมเศรษฐี
8 KHz – 10 KHz : ปลายเสียงใสๆ ของทุกอุปกรณ์ เอฟเฟคฟุ้งกระจาย เสียงกว้างขึ้น
16 KHz – 20 KHz : เป็นช่วงของปลายเสียงแหลม

สรุป

ช่วงความถี่เสียงของเครื่องดนตรีทั้งหมดที่เรากล่าวมานั้น ความถี่เสียงที่แตกต่างกันออกไป หากจะปรับแต่ง EQ อีควอไลเซอร์ (Equalizer) จะได้มีแนวทางในการปรับแต่งให้เหมาะสม เพราะ EQ ถือว่าเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่เป็นหัวใจหลักในงานด้านระบบเสียง…มีหน้าที่ในการปรับแต่งเสียงทุ้ม เสียงกลาง เสียงแหลม ให้มีระดับความสมดุลย์ของความดังให้เหมาะสมที่สุด

ขอบคุณข้อมูลจาก: Teach Me Audio, Soundonsound